Szkoła jest systemem, w którym występuje podział na role społeczne, klasy, stanowiska i statusy, a takim systemom towarzyszy występowanie stereotypów (Jost i Banaji, 1994 ). Teorie dotyczące stereotypów analizują wiele mechanizmów pozwalających nam w uproszczony sposób widzieć rolę ofiary i agresora w sytuacji bullyingu.
Badacze zjawiska bullyignu podają osobiste charakterystyki stanowiące czynniki ryzyka zagrożenia wiktymizacją. Są to płeć, przynależność rasowa lub etniczna, niepełnosprawność, orientacja seksualna, identyfikacja płciowa i przynależność religijna, otyłość, opóźnione dojrzewanie, niepełnosprawność, przynależność do mniejszości seksualnej, obecność ADHD, drażliwość i skłonność do ryzyka, lękliwość i depresyjność.
Jak jednak zauważyli Brendgen i in. (2021), ciężko jest stwierdzić, czy wpływ czynnika genetycznego odpowiedzialnego za występowanie konkretnej dyspozycji osobistej jest silniejszy niż czynnika środowiskowego.
Przykład:
Często wymienianym czynnikiem ryzyka jest skłonność do agresywnych zachowań lub łamania zasad. Dzieci z genetyczną skłonnością do prezentowania takich zachowań spotykały się z większą ilością agresji słownej i fizycznej ze strony rówieśników (DiLalla i DiLalla, 2018; DiLalla i John, 2014; DiLalla i in., 2015). W pomysłowym badaniu eksperymentalnym Wright i in. (1986) udowodnili jednak, że to nie zachowania chłopców, a normy panujące w grupie przesądzały, jaką rolę zaczynali oni odgrywać.
Badacz rozdzielił uczestników na dwie grupy – jedną stanowili chłopcy prezentujący agresywne zachowania, drugą – chłopcy z tendencją do wycofania społecznego.
Jeżeli agresywny chłopiec trafił do grupy, w której zachowania agresywne nie były normatywne, wchodził w rolę ofiary. Chłopiec z tendencją do wycofania, trafiając do grupy „agresywnej”, również przyjmował rolę ofiary. Jeśli jednak dopasowanie do norm grupowych było duże, ani jedni, ani drudzy nie doświadczali wiktymizacji.
Wydaje się więc, że każda cecha, która w odpowiednim kontekście „nie podpasuje” grupie, może stać się taką, w której będziemy doszukiwać się przyczyny wiktymizacji.
Bullying jako konkretny typ przemocy jest złożonym procesem społecznym. Ma wiele przyczyn i rodzi wiele skutków. Indywidualne cechy są tylko jedną z części tego procesu. Wchodzą w interakcje z czynnikami środowiskowymi na zasadzie wzajemnego wpływu (Thornberg i in., 2021).
Czytaj więcej:
Bullying – prześladowanie rówieśnicze. Prawdy i mity na temat zjawiska
Jakub T. Mróz , Małgorzata Wójcik , Jacek Pyżalski
0 Comments