Rola poszkodowanego w klasie
Indywidulane czynniki ryzyka
Każde dziecko w określonych okolicznościach może stać się celem przemocy ze strony rówieśników, jednakże pewne cechy i zachowania dziecka mogą szczególnie sprzyjać doświadczaniu przemocy i ułatwiać działanie sprawcom przemocy. Takie cechy i zachowania można nazwać indywidualnymi czynnikami ryzyka. Według Olweusa należą do nich m.in.:
- wrażliwość,
- niepewność i ostrożność w kontaktach z innymi,
- lękowość,
- bierność – brak umiejętności bronienia się,
- płaczliwość,
- niska samoocena,
- negatywne nastawienie do stosowania przemocy,
- słabość lub niska sprawność fizyczna w przypadku chłopców,
- słabe relacje z rówieśnikami, dobry kontakt z dorosłymi.
Zestaw powyższych cech charakteryzuje tzw. ofiary pasywne, których dominującym rysem jest połączenie bierności, lęku i w przypadku chłopców słabości fizycznej.
Innym typem są ofiary prowokujące, które często:
- mają problemy z koncentracją,
- są niespokojne, nadaktywne,
- stosują agresję, aby nawiązać relację lub zwrócić na siebie uwagę,
- wytwarzają wokół siebie atmosferę irytacji i napięcia,
- mają zmienne humory.
Grupy podwyższonego ryzyka
Do osób narażonych na przemoc rówieśniczą narażone są szczególnie:
- Dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE)
- Nowi uczniowie w klasie
- Uczniowie LGBT+
- Ubożsi uczniowie
- Uczniowie o innym pochodzeniu etnicznym, rasowym lub narodowościowym
Waga relacji interpersonalnych w klasie
Wielu naukowców zajmujących się problemem przemocy wśród dzieci uważa, że najważniejszym czynnikiem ryzyka związanym z występowaniem przemocy i dręczenia w szkole jest trudna sytuacja interpersonalna w klasie. Ich zdaniem negatywne stosunki koleżeńskie panujące w klasach – złe relacje między dziećmi, brak poczucia bezpieczeństwa, podziały na wrogie podgrupy, odrzucanie jednostek, nieodpowiednie normy dotyczące traktowania innych osób – będą sprzyjać występowaniu przemocy.
Nigdy nie należy obwiniać dzieci za to, że są bardziej wrażliwe, bierne czy mają niższe poczucie własnej wartości. Dziecko, które posiada nawet wszystkie cechy ryzyka, w pozytywnej grupie otrzyma szansę wzmocnienia się i rozwinięcia skrzydeł. W grupie negatywnej – nie będzie miało tej szansy. Za przemoc w klasie winę ponoszą osoby, które łamią klasowe czy szkolne zasady i stosują przemoc, natomiast odpowiedzialność za jak najszybsze przerwanie dręczenia słabszych przez silniejszych leży po stronie dorosłych – nauczycieli i rodziców.
Obraz autorstwa Freepik
0 Comments