Oznaki bullyingu pozwalające rodzicom rozpoznać zjawisko u swoich dzieci | Cechy ogólne ofiar bullyingu | Charakterystyka ofiar prowokujących | Charakterystyka sprawców |
przychodzą do domu w podartych ubraniach, mają zniszczone podręczniki | potencjalnie ofiary mogą być fizycznie słabsze od swoich rówieśników | mają one porywczy temperament, bronią się, gdy ktoś je zaatakuje, chcą się bić i próbują oddać, najczęściej z żałosnym skutkiem | łatwo się irytują, szydzą z innych, celowo mówią rzeczy, które mogą kogoś zranić, grożą, wyśmiewają się, popychają innych, szturchają, biją, znęcają się, niszczą cudze rzeczy |
nie są odwiedzani przez kolegów, rzadko są do nich zapraszani | są ostrożne, wrażliwe, ciche, wycofane z życia, mało aktywne, nieśmiałe, często płaczą, | mogą być nadaktywne, ciągle w ruchu, nie potrafią się skupić – ogólnie są to uciążliwe dzieci, wprowadzające zamieszanie i niepokój | mają potrzebę dominowania i tyranizowania innych, chętnie uciekają się do przemocy i groźby, dążą do realizacji swojej woli za wszelką cenę |
skarżą się na brak apetytu, bóle głowy i żołądka zwłaszcza rano | są niepewne, zalęknione, nieszczęśliwe, mają niską samoocenę, podświadomie i pośrednio pokazują innym, że są nieszczęśliwe i mało wartościowe, okazują swoją bezradność – widać, że są łatwym celem | często są niedojrzałe i niezdarne, miewają drażniące otoczenie przyzwyczajenia | chełpią się swoją faktyczną lub wyimaginowaną władzą nad pozostałymi uczniami |
mają kłopoty ze snem, koszmarne sny, płaczą w nocy | mają trudności z pokazywaniem się w grupie towarzyskiej | są nie lubiane przez dorosłych z nauczycielami włącznie | są porywczy, impulsywni, cechuje ich niski próg frustracji, |
do szkoły często bez uzasadnienia chodzą dłuższą drogą | łatwiej przychodzi im nawiązanie kontaktu z dorosłymi niż z rówieśnikami | mogą same usiłować dokuczać innym uczniom | mają trudności z przystosowaniem się do panujących norm i zasad |
sprawiają wrażenie nieszczęśliwych, samotnych w depresji, zdarzają się im nagłe zmiany nastroju | aby osiągnąć korzyści, chętnie oszukują | ||
nie lubią lub boją się chodzić do szkoły, z oporami wychodzą z domu, maleje ich zainteresowanie szkołą | ogólnie są zbuntowani, nieposłuszni i agresywni | ||
proszą rodziców o pieniądze lub je kradną. |
Źródło: opracowanie na podstawie: A. Naruszewicz (2019), Mobbing rówieśniczy, „Remedium”, nr 12(316), s. 8–10; S. Orłowski, Mobbing i bullying w szkole: charakterystyka zjawiska i program zapobiegania, ORE, Warszawa, http://s1.ore.iq.pl/oreglowna/phocadownload/pracownie/wychowania_i_profilaktyki/mobbing%20i%20bullying%20w%20szkole_11.pdf , dostępny w Internecie (dostęp: 18.05.2020).
Magdalena Leżucha Państwowa Wyższa Szkoła techniczno-Ekonomiczna im. Ks. B. Markiewicza w Jarosławiu http://s1.ore.iq.pl/oreglowna/phocadownload/pracownie/wychowania_i_profilaktyki/mob-bing%20i%20bullying%20w%20szkole_11.pdf
Obraz autorstwa Freepik